Articles


In Memoriam JAN VAN MEERTEN

Amsterdam, 2024-09-27 - Dirk Teenstra / Mick van Rossum

Op 21 september jl. overleed op bijna 90-jarige leeftijd JAN VAN MEERTEN; de eerste studieleider camera aan de filmacademie.


Aziz Al-Dilaimi - Talent, A Curse and a Blessing

Amsterdam, 2024-07-12 - Gerlinda Heywegen

Aziz Al-Dilaimi. His work is often flamboyant, while he himself is reserved. He speaks softly and carefully. He visualizes everything, long before even a second has been shot, and then, in the preparation, it all has to be condensed into words. And that’s not always easy. In his opinion, it’s a curse and a blessing. And that is not just a flippant remark. It is not a question of values either, ‘non-judgemental’ is who he is. It’s almost a matter of life and death, in fact, as becomes apparent in a good, long interview in Amsterdam one morning in spring.


Evelin van Rei - shooting Passenger

London, 2024-06-12 - Evelin van Rei

Evelin shot episodes 4-6 with director Nicole Charles for the new Sister Pictures (The Power, Landscapers, Chernobyl) series called ‘Passenger’. They shot the fictional village of Chadder Vale in different locations across Greater Manchester and West Yorkshire, on the ARRI Alexa Mini LF paired with the Zeiss Supreme Prime Radiance Lenses.


Lola Mooij - Finding Magic in Real Life

Amsterdam, 2024-01-23 - Judith Boeschoten and Nina da Costa

It’s a cold winter day when we arrive at Lola Mooij’s front door. She invites us in, pours us hot tea, and lights a few candles to make her already warm apartment extra cozy for us. She was reading The Secret Garden, a children's book written in 1911, about finding magic in the mundane. For the next two hours, Lola describes how she brings her own projects to life, inspiring her crew to pour in that extra touch of magic, whatever genre they’re working in.


GHOST TROPIC

Amsterdam, 2024-01-17 - NSC

The winner of the fifth Robby Müller Award is the Belgian DOP GRIMM VANDEKERCKHOVE. He is known for the subtler way in which he captures the inner world of characters, such as that of a cleaning lady on a nighttime journey home in GHOST TROPIC (2019)


2024 ROBBY MÜLLER AWARD goes to GRIMM VANDEKERCKHOVE

Amsterdam, 2023-12-12 - NSC / IFFR

The recipient of our fifth annual Robby Müller Award is Belgian cinematographer Grimm Vandekerckhove, renowned for his delicate, humanist work with filmmaker Bas Devos, amongst others.


Goert Giltay - Zen and the Art of Tightrope Walking

Amsterdam, 2023-11-29 - Gerlinda Heywegen

Goert Giltay, recently retired director of photography with a huge track record, likes to leave things up to others when his style is concerned. Every film was a new search. Sometimes his work had to be zen and a few times he got angry. But friendship was the core of his work, with ‘his’ heroes of cinema, the directors.


EURO CINE EXPO 2023 - MOTORWORLD, MUNICH

Amsterdam, 2023-07-05 - Miga Bär

Last year Munich and the German film industry were introduced to a new event called Euro Cine Expo. On June 30 and July 1 of this year the sophomore edition took place at Motorworld in Munich.


HBO CAS 2023

Amsterdam, 2023-06-21 - Ties Versteegh NSC

On Wednesday, June 14th, the NSC presented the exclusive HBO CAS 2023 showcased by Director of Photography:Suny Behar.


Lennert Hillege - Making Movies at Full Steam!

Amsterdam, 2023-06-08 - Gerlinda Heywegen

Director of Photography Lennert Hillege claims he does not have his own style. He is just as good or bad as the project he works on. He says he is always looking for the right wavelength to attune to in collaborations, whether that is with directors he has worked with for years or whether he works with new ones, such as Steve McQueen with whom he worked recently.


P I N A

Amsterdam, 2023-01-13 - Nina da Costa

In the run-up to the ceremony of the 4th edition of the Robby Müller Award, the NSC takes you on a journey along the films of winner cinematographer Hélène Louvart AFC.


Piotr Kukla - No plans on retiring any time soon!

Den Haag, 2023-01-06 - Gerlinda Heywegen

Piotr Kukla will often use that word in this interview when he is talking about something or someone. A little afraid that he won’t be able to work in the Netherlands anymore because of his age, enthusiastic about his students at the Łódź Film School in Poland. Full of love for the directors he has worked with for years, and where storyboarding is sacred.


Sander Snoep - Never in charge, always a guest

Amsterdam, 2022-09-02 - Gerlinda Heywegen

Sander Snoep has been a well-known player in the Dutch documentary scene for years and would never have expected to still be so passionate about his profession. He is still curious every single time he’s starting a project. How his films get made, in rain or shine, does not matter to him. As long as they come about.


2021 ROBBY MÜLLER AWARD goes to Kelly Reichardt

Rotterdam, 2020-12-22 - Bianca van Riemsdijk

Kelly Reichardt will receive the second annual Robby Müller Award. As part of the award, she will also receive a gallery print of one of Robby Müller’s Polaroids.


Paul Özgür - In a hurry to make that one masterpiece

Amsterdam, 2022-02-25 - Gerlinda Heywegen

He’s aiming for a large audience. His work has to be seen by as many people as possible. He talks about balance, Dutch DP Paul Özgür. In style and story and also in his own portfolio. And then there are the rules.


Myrthe Mosterman - Finding Synergy

Amsterdam, 2021-11-15 - Gerlinda Heywegen

A Gouden Kalf Award (Dutch film award) for her first feature film; that is what happened to DP Myrthe Mosterman in October 2020. In a Zoom interview, she talks about her style and how she prefers to work. NSC manifest New Deal pops up once again in this interviews series and it seems inevitable to address ‘being a woman’ within this ‘male profession’. But so far, she does not yet have to use a nom de plume.


Jean Counet - A jazz musician’s travels

Amsterdam, 2021-06-01 - Gerlinda Heywegen

There were five films on the shortlist for discussion with DP Jean Counet. Two feature films and three documentaries. Although Counet studied Directing at St Lukas, Brussels, he prefers to be a cameraman. But the conversation via Zoom kicked off with his own work, due to the March 2020 lockdown.


Martijn van Broekhuizen - Gangs of London

Amsterdam, 2021-04-23 - Aart Verschuur

Martijn van Broekhuizen worked on the first season of Gangs of London and is currently shooting the second season. 


Richard van Oosterhout - Insight and Wonder

The Netherlands, 2021-02-10 - Gerlinda Heywegen

Netherlands Society of Cinematographers initiates a series of interviews. NSC chair Richard van Oosterhout starts. He talks about his work, a Dutch New Deal, creativity on set and about breaking with what you know.


Sidik and The Panther

Amsterdam, 2020-11-17 - Freek Zonderland

SIDIK AND THE PANTHER is a film about a man called Sidik, wandering around in the mountains of Kurdistan looking for a sign of the Persian leopard. Directed by Reber Dosky and shot by Roy van Egmond. Selected for IDFA 2019 and Camerimage 2020, mominated for an IMAGE award.


Sisters

Amsterdam, 2020-05-05 - Freek Zonderland

ZUSSEN (SISTERS) is a short dance film by director Daphne Lucker and cinematographer Casper van Oort. It has screened and has won prices at festivals all over the world. In November it screened in the student competition at Camerimage and it won the IMAGO Student Award 2020. 


Onderhuids

Amsterdam, 2020-04-27 - Freek Zonderland

ONDERHUIDS (UNDER THE SKIN) from director Emma Branderhorst and cinematographer Michel Rosendaal screened at the Berlinale earlier this year. We spoke with Michel about this poetically shot twenty-minute short film. 


First ROBBY MÜLLER AWARD goes to Diego García

Rotterdam, 2019-10-30 - IFFR / NSC

The Robby Müller Award honours an ‘image maker’ who, in the spirit of the late Robby Müller, has created an authentic, credible and emotionally striking visual language throughout their oeuvre. The first award goes to Diego García and will be presented at the 49th International Film Festival Rotterdam.


The Circle of Film

Amsterdam, 2019-10-02 - Jean van de Velde

"Wil de Nederlandse filmcultuur overleven, dan zal de filmketen een filmketting moeten worden! Dan moet het einde van die keten (de filmexploitatie) aan het begin (de filmproductie) geklonken worden. Dan moeten de baten aan het einde de 'boost' voor een nieuw begin zijn."


Regisseurs naar de achterbank

Amsterdam, 2019-08-24 - Jos van der Burg & Karin Wolfs

“Doreen krijgt heel veel power.” Aldus waarnemend Filmfonds-directeur Ger Bouma tien jaar geleden over de benoeming van Doreen Boonekamp tot directeur. Anders dan haar voorgangers kreeg Boonekamp bij haar aantreden twee petten: ze werd zowel directeur als bestuurder van het Filmfonds.


NSC Investigates Film Making Process in The Netherlands

Amsterdam, 2019-05-01 - NSC

The Netherlands Society of Cinematographers (NSC) conducted a survey among its members as a response to the Netherlands Film Production Incentive 2014-2017 evaluation.


The Cinematographer as Co-Author

Amsterdam, 2019-05-09 - Hans Beerekamp

While cleaning up his archive, film journalist Hans Beerekamp found several editions of the (small-scale published) Dutch film magazine Cineécri.


New Deal NSC

Amsterdam, 2019-04-17 - NSC

Uit een NSC-enquête die in mei 2018 onder de leden is gehouden, was de belangrijkste conclusie dat het de DP’s frustreert dat ze hun werk niet optimaal kunnen uitvoeren. Daarom dit manifest met suggesties om het werkproces te veranderen.


Emotional Shapes and Textures - Daniël Bouquet

Amsterdam, 2018-07-15 - Vincent Visser

Immediately after his graduation from the Dutch Film Academy in 2006, Daniël Bouquet made a flying start as Director of Photography. For his second feature length production “Nothing Personal” (2008) he won the Golden Calf award for best Cinematography during the Netherlands Film Festival in 2009. Nowadays he works mainly on a variety of international projects, amongst commercials for major brands like Adidas, Gillette and Vogue. The NSC talked with him about his career, interests and more.  


Frank van den Eeden about Waldstille

Amsterdam, - Vincent Visser

Dutch cinematographer Frank van den Eeden (May 14, 1971), resident of Antwerp is best known for his work with directors such as Fien Troch, Nanouk Leopold and Jan Verheyen. Besides many nominations he has won several awards for his work as cinematographer.  One of his later productions is ‘Waldstille’ from writer and director Martijn Maria Smits, a feature film that got its world-premiere during the San Sebastian Film Festival in 2016. The NSC talked with Frank about this film.


Living the Light, at 75th Venice International Film Festival

Amsterdam, 2018-11-18 - Vincent Visser

Living the Light – Robby Müller, made by Claire Pijman NSC, will have its world premiere at the 75th Venice International Film Festival and is selected for the Venice Classics competition


Time Layers Come Together

Amsterdam, 2018-11-17 - Vincent Visser

'Paolo Ventura, Vanishing Man,’ shows how an Italian artist creates his own timeless melancholic world in a barn on an abandoned mountaintop in Italy. With paint, cardboard, and relics of a human life, he resonates his childhood’s memories and isolation by giving himself and found objects a new magical life.   


Beerified Scope

Amsterdam, 2018-11-16 - Vincent Visser

Joris Kerbosch (Culemborg, 1980) is best known for his work as cinematographer for directing duo Steffen Haars and Flip van der Kuil, for whom he shot the movies ‘New Kids Turbo’ (2010), ‘New Kids Nitro’ (2011) and ‘BROs BEFORE HOs’ (2013). ‘Ron Goossens, Low-Budget Stuntman,’ is their fourth feature film collaboration. Together those comedies where amongst the highest grossing films in The Netherlands and acclaimed international recognition. NSC spoke with cinematographer Joris Kerbosch about the film.

Show all articles

Regisseurs naar de achterbank


Amsterdam, 2019-08-24 - Jos van der Burg & Karin Wolfs

>> dit artikel verscheen op 24-08-2019 in De Filmkrant

Tien jaar Filmfonds-beleid

 

Doreen Boonekamp zwaait af na tien jaar als directeur van het Nederlands Fonds voor de Film. Waar staat de Nederlandse film na het afscheid van de machtigste Filmfonds-directeur van de afgelopen kwart eeuw?

 

Borgman. De uitzondering die de regel bevestigt

“Doreen krijgt heel veel power.” Aldus waarnemend Filmfonds-directeur Ger Bouma tien jaar geleden over de benoeming van Doreen Boonekamp tot directeur. Anders dan haar voorgangers kreeg Boonekamp bij haar aantreden twee petten: ze werd zowel directeur als bestuurder van het Filmfonds. Zowel de dagelijkse leiding als de beslissingsbevoegdheid over alle door het Filmfonds gesubsidieerde filmprojecten kwamen zo in één hand te liggen. Daarbij werd de maximale zittingstermijn van de directeur verlengd van acht naar tien jaar.

Dankzij haar uitstekende netwerk, ook in Haagse politieke kringen, wist Boonekamp twintig miljoen euro aan jaarlijkse economische stimuleringsmaatregelen los te peuteren in een tijd waarin op cultuur werd bezuinigd. Het budget van het Filmfonds steeg zo onder haar leiding van 36 naar 52 miljoen euro per jaar. Een prestatie van formaat. 

Meer geld voor film is altijd fijn, maar het Filmfonds wilde ook meer invloed op de besteding ervan. Waar haar voorganger Toine Berbers werd verguisd omdat hij als Filmfonds ‘op de achterbank van de producent’ wilde gaan zitten, drong de nieuwe directeur al snel door tot de bijrijdersstoel. Vanaf die plek oordeelt het Fonds niet alleen over de inhoudelijke maar ook over de zakelijke kant van filmplannen en de staat van dienst van de makers, houdt het de voortgang van projecten in de gaten, kan het beperkingen of voorwaarden stellen aan de betrokkenheid van regisseurs en scenaristen, bespreekt het met de makers de werkkopie van hun film en moet het de ‘picture lock’ (de definitieve montageversie van een film) goedkeuren. Kortom, bij het maken van een film kijkt het Filmfonds mee van de wieg tot het graf.

Van Lada naar Volkswagen

Binnen het Filmfonds – een van de zes landelijke cultuurfondsen – ontwikkelde zich onder Boonekamps leiding een managementcultuur, gericht op de markt, publieksbereik en herbesteding van geld. In feite was dat een voortzetting van het beleid van Berbers, die met commerciële hits de bezoekersaantallen wilde opkrikken en het plan opvatte om een poel van succesvolle producenten van publieksfilms te creëren. Filmmakers moesten de markt volgen.

In dit klimaat gedijen op een groot publiek gerichte filmers het beste, met als kampioen Johan Nijenhuis. Arthousefilmers sukkelen ver achter hen aan. In de top tien van meest productieve speelfilmregisseurs 2010-2019 (zie het overzicht onder dit artikel) is David Verbeek de enige arthouseregisseur. De Lada, waarmee de Nederlandse film in een publieksonderzoek in 2002 werd vergeleken, is de afgelopen jaren veranderd in een degelijke doch onopvallende Volkswagen. Filmmakers beoordeelden in een enquête begin dit jaar de kwaliteit van de Nederlandse speelfilm als middelmatig. Driekwart van de bijna driehonderd deelnemers vindt de culturele betekenis onvoldoende tot gemiddeld. Ruim tachtig procent is van mening dat de Nederlandse film internationaal achterloopt. De algemene teneur: het ontbreekt in de Nederlandse filmwereld aan gedurfde, originele en verrassende films. Dat is geen toeval, maar een gevolg van het Filmfondsbeleid.

Producenten centraal

In de kunstwereld is de normale gang van zaken dat degenen die kunst maken subsidies aanvragen. Bij het Filmfonds gaat er het anders aan toe. Regisseurs of scenaristen mogen in beginsel zelf geen realiseringssubsidie aanvragen; het primaat ligt bij de producenten. Een filmmaker moet eerst een producent overtuigen van de genialiteit van zijn filmplan, waarna deze bij het Filmfonds een subsidieaanvraag kan indienen. 

Bovendien mogen niet alle producenten dat. Vanaf 2010 mochten 24 producenten, die alle eerder minstens twee bioscoopfilms hadden gerealiseerd, meedelen in de subsidie. ‘Professionalisering van het ondernemerschap van producenten’, heet dat in Filmfonds-jargon. In de praktijk zette het een rem op de toestroom van nieuw bloed, wat de toch al kleine filmwereld tot een conservatief bolwerk maakte. De kritiek dat deze patstelling nieuwe producenten op achterstand zette, leidde begin dit jaar tot een versoepeling van de regeling: elke producent die in de afgelopen zeven jaar één film heeft geproduceerd mag nu subsidie aanvragen.

De versoepeling verhult niet dat bij het Filmfonds de wereld is omgedraaid: niet de filmmakers, de artistieke bron van de verhalen, staan centraal, maar de producenten, die over het geld gaan. Van zakelijke organisatoren zijn zij sinds 2011 door het Filmfonds opgewaardeerd tot inhoudelijk eindverantwoordelijken. Regisseurs zijn gedegradeerd tot artistieke uitvoerders. Als producenten een filmplan niet zien zitten, zakt de kans dat die film gemaakt wordt richting het nulpunt. 

Kortom, in Nederland zitten de producenten en het Filmfonds inmiddels voorin de auto en de makers in een aanhangwagentje. Cultuurbeleid is industriebeleid geworden. Met als gevolg veilige keuzes en een schrijnend gebrek aan vernieuwingsdrang. 

Wat dat beleid ook uitlokte, was ’productiedwang’: de opgelegde druk om maar films te blijven fabriceren, ook als de plannen daarvoor niet optimaal zijn uitgewerkt of voorbereid, met als belangrijkste doel het betrokken productiehuis op de been te houden. Waarom het systeem niet omkeren en subsidie toekennen aan de beste ideeën van filmmakers met wie producenten vervolgens in zee kunnen gaan?

Meer van hetzelfde

Marktaandelen, revolverende middelen, verdienmodellen, groeicijfers: wie de jaarverslagen en beleidsplannen van het Filmfonds leest, zou makkelijk kunnen denken dat het stukken zijn van een beursgenoteerd bedrijf. Daarbij hoort ook dat er tegenover slecht nieuws altijd goed nieuws staat. Zo opent het jaarverslag over 2010 met de opmerking dat het marktaandeel van de Nederlandse film in het bioscoopbezoek weliswaar is gedaald, maar dat meer Nederlandse films minstens honderdduizend bezoekers trokken (van tien naar dertien). 

In feite staan de laatste jaren bijna alle seinen op rood. Het meest zichtbaar is dat in het aandeel van de Nederlandse film in het totale bioscoopbezoek. In 2009, het jaar dat Boonekamp aantrad als directeur, bedroeg dat ruim 17%. Twee jaar later steeg het naar een recordhoogte van ruim 22%. Het bleek een incident, te danken aan de twee miljoen bezoekers voor Gooische vrouwen, want in de jaren erna daalde het aandeel sterk, vooral na 2015, met als (voorlopig?) dieptepunt net iets meer dan 11% vorig jaar.

Aan het eind van Boonekamps termijn staat de Nederlandse publieksfilm er in de bioscoop slechter voor dan bij het begin ervan. Men lijkt uitgekeken op meer van dezelfde romkoms en familiefilms. Ook met de andere poot van het filmbeleid, de arthousefilm, is het kwakkelen. Nederlandse arthousefilms halen de internationaal prestigieuze festivals zelden. Alex van Warmerdams grimmige Borgman, waarmee na 38 jaar eindelijk weer een Nederlandse film de competitie van Cannes haalde, bleek een uitzondering in het stilstaande water van de Nederlandse filmvijver. Het Filmfonds leverde een bijdrage aan de verdere marginalisering van de arthousefilm door het bestaansrecht ervan onderuit te halen onder verwijzing naar bezoekersaantallen, zonder er een inhoudelijke waarde of effectiever beleid tegenover te stellen.

Bureaucratische muur

Spreek een filmmaker of producent over het Filmfonds en binnen drie zinnen gaat het over de bureaucratie. Gek wordt men van de hoeveelheid informatie die moet worden verstrekt. Natuurlijk: het Filmfonds moet erop toezien dat het overheidsgeld voor films goed wordt besteed, maar in de afgelopen tien jaar is het fonds uitgegroeid tot een bureaucratische moloch. Het personeelsbestand groeide van 26 medewerkers in 2009 naar 44 nu. De beheerslasten verdubbelden van ruim twee miljoen naar ruim vier miljoen euro. Die groei wordt slechts ten dele verklaard door de stijging van het budget van het Filmfonds.

Die bureaucratie is fnuikend voor creativiteit en talent. Ze heeft bijgedragen aan een behoudende filmcultuur, die steunt op vertrouwde formats, gebaande paden en maximale bedragen. Dat levert films op waaraan niemand zich een buil valt, maar die ook niemand verrassen. Filmvoorstellen die in stijl en inhoud afwijken van het gangbare worden door het Filmfonds niet omhelsd, maar met wantrouwen bekeken.

Die klacht is ook doorgedrongen tot minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In haar in juni aan de Tweede Kamer gestuurde Uitgangspunten Cultuurbeleid 2021-2024 vraagt ze het Filmfonds ‘meer ruimte te creëren voor de ontwikkeling van filmprojecten en de autonomie van makers – scenaristen, regisseurs en onafhankelijk filmproducenten – en zijn regelingen zo in te richten dat productiedwang afgeremd wordt’. De goede verstaander hoort er forse kritiek in op het Filmfonds-beleid. Die klinkt ook door in de vraag van de minister om ‘meer diversiteit in het palet aan audiovisuele producties aan te brengen’.

Boonekamps opvolger Bero Beyer, die in maart 2020 het directeurschap van het International Film Festival Rotterdam inruilt voor dat van het Filmfonds, wacht een schone taak.

Karin Wolfs is filmjournalist en lid van ‘Filmmakersinitiatief 2018’, dat het debat over de kwaliteit en culturele betekenis van de Nederlandse film wil stimuleren.
Jos van der Burg is redacteur van de Filmkrant.

 

>> dit artikel verscheen op 24-08-2019 in De Filmkrant